Roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok

E-Doręczenia – obowiązek, który ułatwi życie przedsiębiorcom i instytucjom
E-Doręczenia – obowiązek, który ułatwi życie przedsiębiorcom i instytucjom
11 kwietnia, 2025
E-Doręczenia – obowiązek, który ułatwi życie przedsiębiorcom i instytucjom
E-Doręczenia – obowiązek, który ułatwi życie przedsiębiorcom i instytucjom
11 kwietnia, 2025

W maju upływa termin rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za 2024 rok. Rozliczenie to ma na celu ustalenie wysokości składki zdrowotnej na podstawie osiągniętych dochodów/przychodów oraz weryfikację, czy suma składek wykazanych w miesięcznych dokumentach rozliczeniowych odpowiada rocznej składce zdrowotnej. W artykule wyjaśniamy, kogo dotyczy to rozliczenie, jakie są terminy, jakie dokumenty należy przygotować oraz jak ubiegać się o zwrot nadpłaty.

Kogo dotyczy roczne rozliczenie składki zdrowotnej?

Obowiązek ten dotyczy wszystkich przedsiębiorców, którzy w 2024 roku prowadzili działalność gospodarczą i byli opodatkowani w jednej z poniższych form:

    • ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
    • skalą podatkową,
    • podatkiem liniowym.

Kto jest zwolniony z obowiązku?

Z obowiązku rocznego rozliczenia składki zdrowotnej zwolnieni są ubezpieczeni, którzy opłacali składkę w zryczałtowanej wysokości, w tym m.in.:

    • wspólnicy spółek komandytowych,

    • wspólnicy jednoosobowych spółek z o.o.,

    • twórcy i artyści (jeśli działalność artystyczna nie jest przedmiotem działalności gospodarczej),

    • osoby współpracujące,

    • osoby opodatkowane kartą podatkową.

Ważne

Termin sporządzenia i złożenia rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za rok 2024 upływa 20 maja 2025 roku. Złożenie deklaracji jest obowiązkowe i dotyczy miesiąca kwietnia 2025, który jest ostatnim miesiącem rozliczeniowym roku.

Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej – co należy zrobić?

W rozliczeniu rocznym składki zdrowotnej zostanie wykazana kwota składek, jaka została zapłacona oraz rozliczenie faktycznej kwoty należnej. Podstawą do wyliczenia rocznej należnej składki zdrowotnej będzie dochód z rocznej deklaracji PIT, po uzgodnieniu korekt m.in:  remanentu początkowego, amortyzacji sprzedanych środków trwałych, przychodów i kosztów w okresie zawieszenia.

Jeśli z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej wynika nadpłata, a przedsiębiorca nie posiada zaległości w opłacaniu składek ani nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, na jego profilu w PUE/eZUS – w sekcji dokumentów roboczych – pojawi się przygotowany przez ZUS wniosek o zwrot nadpłaty (RZS-R). Wniosek należy zweryfikować, wskazując jeden z zapisanych na koncie płatnika rachunków bankowych, na który ma zostać przekazany zwrot.

Obowiązkiem przedsiębiorcy jest zweryfikować dane, podpisać elektronicznie i wysłać za pośrednictwem PUE/eZUS w terminie do 2 czerwca 2025 roku.

Po tej dacie wnioski o zwrot nie będą rozpatrywane, a nadpłata zaliczona zostanie na poczet przyszłych zobowiązań. W przypadku zaległości nadpłata zostanie zaliczona do kwoty nieopłaconych składek.

Roczne rozliczenie składki w ZUS DRA za kwiecień

Rozliczenie roczne należy wykazać w dokumencie rozliczeniowym za kwiecień 2025 roku:

ZUS DRA – osoby prowadzące działalność jednoosobową,

ZUS RCA – osoby opłacające składki za siebie oraz za inne osoby (np. zatrudnionych pracowników, zleceniobiorców).

Ważne

Przedsiębiorca, który chce złożyć dokumenty korygujące wysokość składki zdrowotnej za ubiegły rok, powinien je przekazać najpóźniej w dniu składania wniosku o zwrot nadpłaty. W przypadku braku takiego wniosku, termin na złożenie dokumentów upływa 1 lipca 2025 roku.  

Korekta miesięcznego rozliczenia składki zdrowotnej

Za każdy miesiąc prowadzenia działalności w 2024 r. płatnicy składek muszą złożyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe z ustaloną składką na ubezpieczenie zdrowotne. Sposób ich wypełnienia ma wpływ na weryfikację poprawności rozliczenia rocznego.

Dokumenty korygujące wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne za poszczególne miesiące 2024 roku można złożyć:

    • najpóźniej do dnia, w którym płatnik złoży wniosek o zwrot nadpłaty,
    • do 1 lipca 2025 roku – jeśli płatnik nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty.

Q&A - najczęściej zadawane pytania 

1Brak deklaracji za styczeń i luty 2024 roku – czy wystarczy roczne rozliczenie?
Płatnik składek prowadził działalność gospodarczą przez cały 2024 rok, ale nie złożył deklaracji ZUS za styczeń i luty 2024 roku. Czy złożenie deklaracji za kwiecień 2025 roku z rocznym rozliczeniem składki zdrowotnej wystarczy, aby uznać obowiązek za spełniony? Nie. Mimo złożenia deklaracji za kwiecień 2025 roku wraz z rocznym rozliczeniem składki zdrowotnej, płatnik nadal ma obowiązek złożenia brakujących miesięcznych deklaracji za styczeń i luty 2024 roku. Roczne rozliczenie nie zastępuje deklaracji miesięcznych, których złożenie jest wymagane przepisami.
2Zgon płatnika składek a roczne rozliczenie składki zdrowotnej – kto je sporządza?
W przypadku śmierci płatnika składek w trakcie roku składkowego, nie ma obowiązku składania rocznego rozliczenia składki zdrowotnej przez spadkobierców ani inne osoby. W takiej sytuacji ZUS dokonuje rozliczenia z urzędu za zmarłego płatnika składek.
3Płatnik zmienił formę opodatkowania w 2024 roku. Jak rozliczyć składkę zdrowotną?
Konieczne jest złożenie korekt deklaracji ZUS DRA i ZUS RCA za miesiące przed zmianą formy opodatkowania.
4Zawieszenie lub zakończenie działalności w 2025 roku, a roczne rozliczenie składki zdrowotnej?
Jeśli płatnik składek w 2025 roku zawiesił lub zakończył działalność gospodarczą, ale prowadził ją w 2024 roku, jest zobowiązany do złożenia rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za 2024 rok. Rozliczenia należy dokonać w deklaracji składanej za kwiecień 2025 roku. Ważne jest, że składkę zdrowotną opłaca się wyłącznie za miesiące, w których działalność była aktywna. Oznacza to, że w rocznym rozliczeniu nie uwzględnia się przychodów ani kosztów z okresów zawieszenia działalności.
5Zwrot nadpłaty składki zdrowotnej na inny rachunek – co zrobić?
Jeśli płatnik składek posiada kilka rachunków bankowych, a na przygotowanym przez ZUS wniosku o zwrot nadpłaty nie został wskazany ten, na który chciałby otrzymać zwrot, powinien zgłosić właściwy numer konta do ZUS. Płatnik, który nadal prowadzi działalność gospodarczą, może to zrobić, składając: ◾ formularz ZUS ZFA (w trybie zmiany danych), lub ◾ formularz ZUS ZBA (zgłoszenie lub zmiana informacji o rachunku bankowym).
6Czy zwrot nadpłaty składki zdrowotnej może zostać wypłacony w gotówce lub przekazem pocztowym?
Nie. Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej jest realizowany wyłącznie w formie bezgotówkowej – na rachunek bankowy wskazany przez płatnika składek. Płatnik ma obowiązek posiadać aktywny rachunek bankowy, na który ZUS może przekazać środki. Jeśli rachunek nie został jeszcze zgłoszony, należy go wskazać na formularzu ZUS ZFA (w trybie zmiany danych). ZUS na tej podstawie zaktualizuje informacje w swojej bazie.
7Płatnik rozpoczął działalność w styczniu 2025 roku opodatkowaną na zasadach ogólnych. Czy roczne rozliczenie składki zdrowotnej będzie za kwiecień 2025 roku czy 2026 roku?
Jeśli przedsiębiorca rozpoczął działalność w styczniu 2025 roku i rozlicza się na zasadach ogólnych (czyli według skali podatkowej), powinien ująć składkę zdrowotną za styczeń 2025 roku w deklaracji składanej w kwietniu 2025 roku. Dlaczego? Bo przy tej formie opodatkowania ZUS przyjmuje, że rok składkowy trwa od lutego do stycznia. Styczeń 2025 roku zamyka rok składkowy, który zaczął się w lutym 2024 roku – dlatego jego rozliczenie następuje w kwietniu 2025 roku.
8Roczne rozliczenie składki zdrowotnej przy dwóch działalnościach opodatkowanych na zasadach ogólnych. Jak je przygotować?
Jeżeli płatnik składek prowadzi jednocześnie dwie działalności gospodarcze opodatkowane według skali podatkowej, powinien rozliczyć składkę zdrowotną na podstawie łącznego dochodu z obu tych działalności. W deklaracji ZUS DRA dochody z obu źródeł ujmuje się razem, w jednej pozycji, a składkę zdrowotną oblicza się od sumy tych dochodów – tak jakby była to jedna działalność.
9Roczne rozliczenie składki zdrowotnej przy dwóch różnych formach działalności – wspólnik spółki cywilnej i komplementariusz. Jak je przygotować?
W sytuacji, gdy płatnik składek prowadzi działalność gospodarczą w dwóch formach – jako wspólnik spółki cywilnej oraz jako komplementariusz w spółce komandytowej – musi pamiętać, że roczne rozliczenie składki zdrowotnej obejmuje tylko część dochodów. Roczne rozliczenie składki należy przygotować wyłącznie w odniesieniu do dochodów uzyskanych ze spółki cywilnej, ponieważ to one podlegają rozliczeniu rocznemu. Natomiast w przypadku dochodów osiąganych jako komplementariusz w spółce komandytowej, nie ma obowiązku składania rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.
10Czy przy rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej uwzględnia się składkę zdrowotną z działalności gospodarczej i umowy o pracę?
Nie. Roczne rozliczenie składki zdrowotnej dotyczy wyłącznie składki zdrowotnej z działalności gospodarczej. Składka zdrowotna z tytułu umowy o pracę jest rozliczana przez pracodawcę w miesięcznych deklaracjach ZUS i nie podlega rocznemu rozliczeniu. W przypadku, gdy osoba prowadzi działalność gospodarczą i jednocześnie pracuje na pełen etat, składka zdrowotna z działalności rozlicza się osobno, a składka z umowy o pracę jest rozliczana przez pracodawcę.

Podsumowanie

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok to obowiązek, który dotyczy wielu przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w Polsce. Choć dla niektórych proces ten może wydawać się trudny, prawidłowe rozliczenie pozwala uniknąć ewentualnych kar i zapewnia możliwość odzyskania nadpłaconych składek.

Jeśli po przeczytaniu artykułu lub sekcji Q&A wciąż masz jakiekolwiek pytania, zachęcamy do kontaktu z naszymi specjalistami – chętnie pomożemy i rozwiejemy wszelkie wątpliwości.

Jeśli potrzebujesz pomocy przy rozliczeniu składki zdrowotnej, możesz powierzyć nam to zadanie – zapewnimy poprawność, terminowość.

 

Skontaktuj się z nami

Nasz zespół doświadczonych specjalistów jest do Państwa dyspozycji